Solar Rooftop Yojana : घरांच्या छतावर सौर पॅनेल बसवून सौर ऊर्जा निर्माण करण्यासाठी, ऊर्जा मंत्रालय, भारत सरकार व राज्य शासनामार्फत ग्रिड-कनेक्टेड रूफटॉप सोलर योजना लागू करण्यात आली आहे.
या योजनेअंतर्गत मंत्रालय पहिल्या 3 kW साठी 40% सबसिडी आणि 3 kW च्या पुढे आणि 10 kW पर्यंत 20% सबसिडी देत आहे. ही योजना महाराष्ट्र राज्यांमध्ये स्थानिक वीज वितरण कंपनी म्हणून महावितरण द्वारे राबविण्यात येत आहे.
अनुदान मिळविण्यासाठी येथे क्लिक करा
योजनेचा लाभ घेणाऱ्या साठी महत्वाची सूचना
मंत्रालयाच्या निदर्शनास आले आहे की काही रूफटॉप सोलर कंपन्या/विक्रेते हे मंत्रालयाचे अधिकृत विक्रेते असल्याचा दावा करून रूफटॉप सोलर प्लांटची स्थापना करत आहेत आणि अशा कोणत्याही विक्रेत्याला मंत्रालयाने अधिकृत नाही हे ध्यानात ठेवावे.
ही योजना राज्यात फक्त महावितरण द्वारेच राबविण्यात येत आहे. महावितरण ने त्यांच्या बोली प्रक्रियेद्वारे विक्रेत्यांना पॅनेलमध्ये समाविष्ट केले आहे आणि रूफटॉप सोलर प्लांट उभारण्यासाठी दर निश्चित केले आहेत.
यासाठी महावितरण ने ऑनलाइन प्रक्रिया जारी केली आहे. MNRE योजनेंतर्गत रूफटॉप सोलर प्लांट उभारण्यास इच्छुक निवासी ग्राहक ऑनलाइन अर्ज करू शकतात आणि सूचीबद्ध विक्रेत्यांकडून रूफटॉप सोलर प्लांट स्थापित करू शकतात.
मंत्रालयाने विक्रेत्याला विहित दरानुसार दिलेल्या अनुदानाची रक्कम कपात करून रूफटॉप सोलर प्लांटची किंमत त्यांना द्यावी लागेल. ज्याची प्रक्रिया महावितरण च्या ऑनलाइन पोर्टलवर दिली आहे.
अनुदानाची रक्कम विक्रेत्यांना मंत्रालयाकडून महावितरणच्या माध्यमातून दिली जाईल. घरगुती ग्राहकांना सूचित केले जाते की मंत्रालयाच्या योजनेंतर्गत सबसिडी मिळविण्यासाठी, त्यांनी महावितरण च्या मान्यता प्रक्रियेनंतर फक्त ठरवून दिलेल्याच विक्रेत्यांकडून रूफटॉप सोलर प्लांट्स बसवावेत.
आत्ताच ऑनलाईन अर्ज करण्यासाठी येथे क्लिक करा
अधिकृत विक्रेत्यांद्वारे स्थापित केले जाणारे सौर पॅनेल आणि इतर उपकरणे मंत्रालयाच्या मानक आणि वैशिष्ट्यांनुसार असतील आणि विक्रेत्याद्वारे रूफटॉप सोलर प्लांटची 5 वर्षांची देखभाल देखील त्याच खर्चात समाविष्ट असेल.
मंत्रालयाच्या निदर्शनास आले आहे की काही विक्रेते घरगुती ग्राहकांकडून महावितरणने ठरवलेल्या दरापेक्षा जास्त दर आकारत आहेत, जे चुकीचे आहे.
महावितरणने ठरवलेल्या दरांनुसारच ग्राहकांना पैसे देण्याचा सल्ला दिला जातो जर कोणी जास्त पैशाची मागणी तुमच्याकडे करत असेल तर अशा विक्रेत्यांची तक्रार तुम्ही महावितरण कडे करू शकता.
सोलर रुफटॉप योजनेसाठी अर्ज कसा करावा (How to Apply Solar Rooftop Yojna in Maharashtra)
सरलीकृत प्रक्रियेअंतर्गत रूफटॉप सोलर सिस्टीम बसविण्यास इच्छुक असलेल्या अर्जदारांना राष्ट्रीय पोर्टलद्वारे अर्ज करणे आवश्यक आहे.
राष्ट्रीय पोर्टलवर नोंदणी करण्यासाठी अर्जदाराला सक्रिय मोबाइल नंबर आणि सक्रिय ई-मेल आयडी आवश्यक असेल. प्राप्त झालेल्या OTP साठी अर्जदाराला SANDES APP देखील डाउनलोड करावे लागेल.
(rooftop solar yojana Maharashtra) अर्ज करण्याची संपूर्ण प्रक्रिया खालील प्रमाणे सांगितली आहे त्या पद्धतीनं तुम्ही अर्ज करू शकता.
रूफटॉप सोलर सिस्टीम बसविण्यासाठीची प्रक्रिया (Solar Rooftop Yojana in Maharashtra)
संपूर्ण प्रक्रिया पुढील 7 टप्प्या मध्ये स्पष्ट केली आहे.
- SANDES ऍप डाउनलोड करा आणि स्थानिक वितरण कंपनी म्हणून महावितरण ची किंवा विद्युत विभाग निवडून राष्ट्रीय पोर्टलवर नोंदणी करा, तसेच त्यासाठी लागणार तपशील व्यवस्थित भरा जसे कि वीज कनेक्शन क्रमांक / ग्राहक क्रमांक (वीज बिलात नमूद केलेला), ईमेल आयडी प्रविष्ट करा.
- आणि मोबाईल नंबर. नोंदणी प्रक्रियेमध्ये मोबाइल नंबरचे OTP प्रमाणीकरण आणि ईमेल आयडीद्वारे सक्रिय करणे समाविष्ट आहे. ईमेलवर एक्टिव्हेशन लिंक पाठवताना, अर्जदाराला संपूर्ण प्रक्रिया कशी असेल याची माहिती दिली जाते.
- यशस्वी नोंदणीनंतर अर्जदार निवासी घरामध्ये ग्रिड कनेक्टेड रूफटॉप सोलर सिस्टीम बसवण्यासाठी अर्ज सबमिट करण्यासाठी पुढे जाऊ शकतो.
- नोंदणीच्या वेळी आधीच प्रविष्ट केलेली माहिती अर्जामध्ये आपोआप भरली जाईल आणि अर्जदाराला वीज बिलावरील नाव, पत्ता, प्रस्तावित रूफटॉप सोलर सिस्टीमची क्षमता आणि सध्याच्या रूफटॉप सोलर सिस्टीमच्या स्थापित क्षमतेचा तपशील, यांसारखे तपशील प्रविष्ट करावे लागतील.
- तर काही अर्जदाराला नवीन वीज बिलाची प्रत देखील अपलोड करावी लागेल. अर्ज सबमिट केल्यावर, अर्जदाराला ईमेलवर अर्जाची एक प्रत मिळेल आणि पोर्टलवर लॉग इन केल्यानंतर ते डाउनलोड देखील करता येईल.
- प्रचलित नियमांनुसार तांत्रिक माहितीच्या मंजुरीसाठी अर्ज महावितरण कडे पाठविला जाईल. अर्जदाराला महावितरण कडून मान्यता मिळाल्यानंतरच रूफटॉप सोलर सिस्टीमची स्थापना सुरू करण्याचा सल्ला दिला जातो. तांत्रिक व्यवहार ला मंजूर झाला कि नाकारला व अर्जाची स्थिती अर्जदाराला ईमेलद्वारे कळवण्यात येते.
ऑनलाईन अर्ज करण्यासाठी येथे क्लिक करा
- महावितरण कडून व्यवहार्यता मंजूरी मिळाल्यानंतर, अर्जदार रूफटॉप सोलर सिस्टीम स्थापित करण्यासाठी पुढे जाऊ शकतो. महावितरण सोबत नोंदणीकृत/पॅनेल केलेल्या कोणत्याही विक्रेत्याकडून रूफटॉप सोलर सिस्टीम स्थापित करणे अनिवार्य आहे.
- मंत्रालयाने रूफटॉप सोलर सिस्टीमसाठी किमान तांत्रिक वैशिष्ट्ये आणि मानके ठरवून दिलेली आहेत, ज्यांचे पालन केले जाणे आवश्यक आहे.
- अर्जदाराला उच्च दर्जाची/कार्यक्षमतेची उपकरणे निवडण्याचा यामध्ये पर्याय उपलब्ध असेल. ALMM मध्ये सूचीबद्ध केलेले देशांतर्गत उत्पादित सौर सेल वापरून देशांतर्गत उत्पादित सौर मॉड्युल च अर्जदारानेच वापरले पाहिजेत.याव्यतिरिक्त, इन्व्हर्टर देखील BIS प्रमाणित असावे.
- अर्जदाराच्या हिताचे रक्षण करण्यासाठी अर्जदार आणि विक्रेता यांच्यात स्वाक्षरी करार आणि कराराचे स्वरूप राष्ट्रीय पोर्टलवर मदत दस्तऐवज विभागात उपलब्ध आहे. विक्रेत्याने फर्मद्वारे स्थापित केलेल्या रूफटॉप सोलर प्लांटची किमान 5 वर्षे सर्वसमावेशक देखभाल प्रदान करणे बंधनकारक आहे.
- रूफटॉप सोलर सिस्टीमची स्थापना पूर्ण झाल्यावर, अर्जदाराला नेट-मीटरिंग आणि मंजुरीसाठी प्रकल्प पूर्णत्वाचा तपशील सादर करावा लागेल (प्रकल्प पूर्ण करण्याच्या तपशीलामध्ये वॅटेज, मेक आणि सोलर मॉड्यूल्सची संख्या, इन्व्हर्टरचे मेक आणि वॅटेज, नाव समाविष्ट असेल.
- प्रणाली स्थापित केलेल्या विक्रेत्याचे, प्रणालीचे छायाचित्र अपलोड करणे इ.)अर्जदाराला नेट-मीटरिंगसाठी देखील अर्ज करावा लागेल. नेट-मीटरिंग अर्ज महावितरण कडे पाठविला जाईल आणि अर्जदाराने नेट-मीटरिंग शुल्क भरणे, नेट-मीटरिंग करारावर स्वाक्षरी करणे इत्यादींबाबत महावितरण च्या सूचनांचे पालन करावे लागेल.
- महावितरण अधिकारी नेट-मीटर ची स्थापना करतील आणि किमान तांत्रिक वैशिष्ट्ये आणि मानकांच्या पूर्ततेसाठी सिस्टमची तपासणी करतील.
- नेट-मीटरची यशस्वी तपासणी आणि स्थापना केल्यावर, महावितरण द्वारे कमिशनिंग प्रमाणपत्र ऑनलाइन तयार केले जाईल.
- अर्जदाराने बँक तपशील सबमिट करावा आणि रद्द केलेल्या चेकची प्रत अपलोड करावी. निधी हाताळणारी एजन्सी केंद्र सरकारचे अनुदान थेट बँक खात्यात जमा करेल. सरलीकृत प्रक्रियेअंतर्गत उपलब्ध केंद्र सरकारच्या अनुदानाचे तपशील राष्ट्रीय पोर्टलवर तपासले जाऊ शकतात.
ग्रिड कनेक्टेड रूफटॉप सोलर सिस्टम (Solar Rooftop Yojana) म्हणजे काय?
ग्रिड कनेक्टेड रूफटॉप किंवा स्मॉल सोलर फोटोव्होल्टेइक (SPV) सिस्टीममध्ये, सोलर पॅनलमधून तयार होणारी DC पॉवर पॉवर कंडिशनिंग युनिट/इन्व्हर्टर वापरून एसी पॉवरमध्ये रूपांतरित केली जाते आणि ग्रीडला दिली जाते.
1 kWp रूफटॉप सोलर PV प्रणालीसाठी किती क्षेत्र आवश्यक आहे?
1 किलोवॅट रूफटॉप प्रणालीसाठी साधारणपणे 10 चौरस मीटर सावली-मुक्त क्षेत्र आवश्यक असते. तथापि, सौर मॉड्युलच्या कार्यक्षमतेनुसार आणि त्याच्या स्थापने नुसार वास्तविक क्षेत्राची आवश्यकता बदलू शकते.
मॉड्यूल्ससाठी सावली-मुक्त क्षेत्र का आवश्यक आहे?
जास्तीत जास्त विद्युत उर्जा निर्माण करण्यासाठी सौर मॉड्युल (आणि त्यातील पेशींना) अखंड सूर्यप्रकाशाची आवश्यकता असते. मॉड्युलच्या एका भागावर जरी सावली असेल तर त्याची निर्मिती मोठ्या प्रमाणात कमी होते ज्यामुळे स्थापित प्रणालीची क्षमता वाया जाते.
तसेच, काही पेशी किंवा मॉड्यूल्सवर दीर्घकाळ (नियमित, मधूनमधून) सावली आल्याने त्यांचे आयुष्य लक्षणीयरीत्या कमी होते आणि ते त्यांच्या 25 वर्षांहून अधिक चालणारे सोलर निरुपयोगी ठरू शकतात.
ग्रिड-कनेक्टेड रूफटॉप सोलर सिस्टीमचे फायदे (Benefits) काय आहेत?
- ग्राहकांच्या वीज बिलात बचत.
- उपलब्ध रिकाम्या छताच्या जागेचा वापर, अतिरिक्त जमिनीची आवश्यकता नाही.
- ट्रान्समिशन आणि डिस्ट्रिब्युशन (T&D) लाईन्सची कोणतीही अतिरिक्त आवश्यकता नाही.
- वीज वापर आणि निर्मिती एकत्रित केल्यामुळे T&D नुकसान कमी करते.
- टेल-एंड ग्रिड व्होल्टेजमध्ये सुधारणा आणि सिस्टमची गर्दी कमी करते.
- कार्बन उत्सर्जन कमी करून दीर्घकालीन ऊर्जा आणि पर्यावरणीय सुरक्षा प्रदान करते.
- महावितरणच्या युटिलिटीद्वारे दिवस भरात उत्पन्न होणाऱ्या ऊर्जेचे व्यवस्थापन केले जाते.
यासाठी सरकारकडून (Subsidy) सबसिडी/भांडवली सहाय्य किती मिळते?
केंद्रीय आर्थिक सहाय्य (किंवा सबसिडी) फक्त निवासी क्षेत्रातील ग्रीड जोडलेल्या सौर रूफटॉप प्रकल्पांसाठी उपलब्ध आहे. इतर क्षेत्रांसाठी उदा. सरकारी, संस्थात्मक, सामाजिक, व्यावसायिक, औद्योगिक इ. CFA उपलब्ध नाही.
निवासी क्षेत्राला केंद्रीय आर्थिक सहाय्य (CFA-Central Financial Assistance)*
- CFA @ 40% बेंचमार्क खर्च किंवा @40% निविदा दरांच्या (जे कमी असेल) 3 kWp पर्यंतच्या क्षमतेसाठी
- CFA @ बेंचमार्क खर्चाच्या 20% किंवा निविदा दरांच्या 20% (जे कमी असेल) 3 kWp पेक्षा जास्त क्षमतेसाठी आणि 10 kWp पर्यंत
- 20% CFA : बेंचमार्क खर्च किंवा @ 20 निविदा दर (जे कमी असेल) GHS/RWA क्षमतेसाठी 500 kWp पर्यंत (प्रति घर 10 kWp पर्यंत मर्यादित आणि एकूण 500 kWp पर्यंत)
सोलर रूफटॉप सिस्टीम (Solar Rooftop System) बसवण्यासाठी कोण अर्ज करू शकते ?
निवासी ग्राहक आणि ग्रुप हाऊसिंग सोसायटी महावितरण च्या ऑनलाइन पोर्टलद्वारे सोलर रूफटॉप सिस्टम बसवण्यासाठी अर्ज करू शकतात. महावितरण च्या ऑनलाइन पोर्टलची लिंक नमूद केली आहे-
मी भाड्याच्या (Rent) घरात राहत असल्यास मी रूफटॉप सोलर सिस्टीम बसवू शकतो का?
नेट किंवा ग्रॉस मीटरिंग सारख्या कोणत्याही फ्रेमवर्क अंतर्गत रूफ टॉप सोलर सिस्टिम कोणताही वीज ग्राहक स्थापित करू शकतो.
त्यामुळे, तुमच्या नावावर वीज कनेक्शन असल्यास आणि तुम्ही नियमितपणे तुमच्या स्वत:च्या नावाने वीज बिल भरत असल्यास आणि तुम्हाला मालकाकडून सौर रूफटॉप इंस्टॉलेशनसाठी वापरण्याची परवानगी असल्यास, तुम्ही RTS इंस्टॉल करू शकता.